Çocuklarda Öfke ve Saldırganlık: Aileler İçin Rehber

Öfke, her insanın yaşadığı doğal ve sağlıklı bir duygudur. Çocuklarda ise bu duygu, henüz

gelişmemiş olan duygusal kontrol becerileri nedeniyle daha yoğun ve dışa dönük

yaşanabilir. Öfke kontrolü sağlanamadığında ise bu duygular saldırganlıkla dışa vurulabilir.

Bu durum hem çocuğun sosyal ilişkilerini hem de aile içi huzuru etkileyebilir.

ÇOCUKLARDA ÖFKE NEDİR?

Öfke, engellenmişlik hissi, haksızlığa uğrama ya da anlaşılmadığını düşünme gibi duyguların

sonucu ortaya çıkar. Ancak çocuklar henüz bu duyguları tanıyamaz ve doğru şekilde ifade

edemez. Bunun yerine öfkelerini ağlayarak, bağırarak ya da vurma gibi davranışlarla

gösterebilirler.

SALDIRGANLIK NEDİR?

Saldırganlık, kasıtlı olarak başka bir kişiye fiziksel ya da psikolojik zarar vermeye yönelik

davranışlardır. Tüm saldırgan davranışlar öfkeden kaynaklanmayabilir ancak çoğu zaman

öfke dürtüsüyle ilişkilidir.

SALDIRGANLIK TÜRLERİ:

- Fiziksel: Vurma, tekmeleme, itme

- Sözel: Bağırma, hakaret etme, tehdit

- Dolaylı: Dedikodu yapma, dışlama, eşyaları gizleme

NEDENLERİ NELERDİR?

1. Duygularını ifade edememe

2. Model alma (Şiddet içeren davranışlara maruz kalma)

3. Aşırı baskıcı veya aşırı serbest ebeveyn tutumları

4. Travmalar veya güvensiz bağlanma

5. Gelişimsel dönemler (2 yaş sendromu, ergenlik)

6. Dikkat Eksikliği ve Dürtüsellik (DEHB gibi durumlar)

AİLELER NE YAPMALI?

1. Sakin Kalın

- Çocuğunuzun öfkesine öfkeyle karşılık vermeyin.

2. Duyguları adlandırın

- “Şu an çok sinirlendiğini görüyorum” gibi ifadeler kullanın.

3. Saldırganlığa sıfır tolerans gösterin

- Net ve tutarlı sınırlar koyun.

4. Alternatif Yöntemler Sunun

- Nefes alma egzersizleri, resim yapmak, konuşmak gibi.

5. Duygularını ifade etmesine fırsat tanıyın

- Onu dinleyin ve anlamaya çalışın.

6. Öfke sonrası konuşmalar yapın

- Sakinleştiğinde davranışının sonuçlarını birlikte değerlendirin

EVDE UYGULANABİLECEK BAZI TEKNİKLER:

- Duygu kartları ile oyunlar oynayın

- Öfke günlüğü tutmasını teşvik edin

- Nefes egzersizlerini birlikte yapın

- Birlikte masal okuyup karakterlerin duygularını tartışın

NE ZAMAN PROFESYONEL DESTEK ALINMALI?

- Öfke günlük yaşamı ve ilişkileri olumsuz etkiliyorsa

- Saldırgan davranışlar kalıcı hale geldiyse

- Okuldan, arkadaşlarından ya da öğretmenlerinden şikayet geliyorsa

- Kendine ya da başkalarına zarar veriyorsa

Her çocuk zaman zaman öfkelenir. Önemli olan bu duygunun nasıl yönetildiğidir. Aileler

çocuklarına, öfkeyi yıkıcı değil, yapıcı biçimde ifade etmeyi öğrettiklerinde; sağlıklı, güçlü

bireyler yetiştirmenin temelleri atılmış olur.